Metaalhalidelampen zijn hogedruk gasontladingslampen, gevuld met onder andere metaalhalogeniden. Het zijn de opvolgers van hogedrukkwiklampen, die zonder toepassing van fluorescerende stoffen een blauwachtig licht uitstralen. Metaalhalidelampen zijn relatief compact, en bestaan uit een binnenballon van kwarts glas of keramiek, bijvoorbeeld aluminiumoxide, waarin de eigenlijke gasontlading plaatsvindt, en een buitenballon, van glas als bescherming en om de UV straling van de gasontlading, die door de binnenballon wordt doorgelaten te absorberen

Metaalhalidelampen, worden, net als andere gasontladingslampen, gevoed door middel van een voorschakelapparaat. Door het voorschakelapparaat wordt de stroom door de lamp geregeld. Verder moet de gasontlading in de lamp gestart worden. Oudere lampen hadden daar een zogenaamde probestart voor, een soort hulpelektrode in de lamp. Modernere lampen hebben die vaak niet meer. Er is dan een zogenaamde pulsstarter nodig, die zolang de lamp niet ontsteekt korte spanningspieken met een duur van ongeveer een microseconde, en een hoogte van enkele kilovolt opwekt. Ook worden tegenwoordig wel elektronische voorschakelapparaten gebruikt.

Zoals bij elke gasontladingslamp, worden ook bij de metaalhalidelamp licht opgewekt, doordat van in de lamp aanwezige gasmoleculen elektronen worden aangeslagen. Bij het terugvallen naar de oorspronkelijke baan, wordt er licht uitgestraald. In tegenstelling tot ontladingslampen met kwik, waar een groot deel van de straling UV straling is, wordt bij Metaalhalidelampen een groot deel van de straling direct als zichtbaar licht uitgestraald.

Door een juiste keuze van de verschillende metaalhalidezouten in de lamp kan vrijwel wit licht verkregen worden. Het opwarmen van metaalhalidelampen duurt enkele minuten. In de opwarmfase gaan de metaalhalogeniden in gasvorm over en stijgt de druk in de lamp zeer sterk, aan het begin geven de lampen nog weinig licht.

De meeste metaalhalidelampen kunnen in warme toestand niet worden herstart. Na een korte onderbreking van de netspanning dooft de lamp, pas na enkele minuten afkoelen kan deze weer gestart kan worden. Een uitzondering hierop vormen speciale hot restrike-lampen. Deze hebben een speciale constructie, zodat ze de extreem hoge onsteekspanning van 30 kV kunnen verdragen, nodig voor warme start.

Reeds lang wordt de metaalhalide lamp toegepast voor verlichting van sportterreinen en stadions. De laatste jaren worden ze ook vaak gebruikt bij etalageverlichting, in hoge (fabrieks)hallen en bij tankstations. Karakteristiek is het fel witte licht. Vaak wordt in het armatuur een reflector toegepast, om het licht in de gewenste richting te bundelen. De xenon-metaalhalide-autokoplampen zijn herkenbaar aan het blauwachtige licht dat ze uitstralen.